BSB Luksemburg

Centrum finansowe Luksemburga: potężne banki i firmy ubezpieczeniowe. Tak mniej więcej wygląda pierwsze skojarzenie przeciętnego Europejczyka z tematem lokalizacji biznesowej Luksemburga. Drugie skojarzenie – europejskie centrum medialne. Żelazo i stal: no cóż, nie do końca. W oczach obserwatora przemysł węglowy i stalowy nie należy bezpośrednio do portfela gospodarczego, który zazwyczaj wiązałby się z Wielkim Księstwem położonym w sercu Europy. Błąd, ponieważ przemysł żelazny i stalowy był decydującym czynnikiem w tworzeniu dzisiejszego bogactwa kraju. A teraz na cześć tego przemysłu zostanie wzniesiony niezwykły pomnik.

Ostatni klasyczny wielki piec został wycofany z eksploatacji w 1997 roku, co oznaczało koniec pewnej epoki. Piece A i B w dawnym zakładzie Esch-Belval były ostatnimi dwoma świadkami tej epoki, a państwo Luksemburg zaplanowało dla nich coś szczególnego. Pomysł polegał na zintegrowaniu obu pieców w nowoczesną, spójną koncepcję noszącą nazwę „Cité des Science”. Oba zabytki tworzą obecnie rdzeń „Miasta Nauki”, które składa się z 20 nowoczesnych budynków podzielonych na cztery kwartały i zlokalizowanych wokół wielkich pieców. Państwo luksemburskie przeznaczyło 68 mln euro na realizację tej koncepcji, inwestując w ten sposób w Luksemburg jako ośrodek naukowy i definiując go na nowo. Według własnych deklaracji „Cité des Science” jest jednym z największych i najbardziej ambitnych projektów architektonicznych i urbanistycznych w Europie. Zakończenie prac miało zostać uświetnione monumentalnym pokazem świetlnym. Architekt Jo Coenen z Maastricht miał do dyspozycji 120 hektarów pod budowę nowego miasta położonego 20 kilometrów na południe od miasta Luksemburg. „Tam, gdzie kiedyś dymiły kominy, tam teraz będą obracać się głowy” – tak brzmi opis w luksemburskim komunikacie prasowym. Te głowy stanowić kiedyś będzie aż 7000 studentów.

Jak zawsze, ciężka praca i pot są częścią dobrego pomysłu. Opis dwóch wielkich pieców coraz częściej przysparzał planistom kłopotów w fazie budżetowania. Oba obiekty były na początku planowania tak skorodowane, że ze względów komercyjnych tylko piec A mógł zostać całkowicie odnowiony, podczas gdy piec B pozostałby jedynie jako sylwetka. Na renowację obu pieców i ustawienie ich na terenie uniwersytetu przewidziano 38 mln EUR. W przyszłości wielki piec A – jako współczesny świadek – będzie w zrozumiały sposób przedstawiał zwiedzającym klasyczny proces produkcji i będzie siedzibą Centrum Dziedzictwa Przemysłowego. W „Möllerei” będzie się mieścić „Maison du livre”, czyli biblioteka uniwersytecka.

Projekt jest odzwierciedleniem ideału europejskiego. Przede wszystkim dlatego, że zlecenia na rusztowania niezbędne do przeprowadzenia renowacji zostały udzielone w ramach współpracy ponad granicami państw. Partnerzy z branży rusztowań, Echo-Location s.a.r.l. z Luksemburga i BSB Franke & Wagner GmbH z Niemiec, wspólnie wygrali przetarg na realizację tego kompleksowego zadania. Koncepcję rusztowania opracowała firma BSB, a analizę konstrukcyjną – jak to często bywa w przypadku wymagających projektów – przez Joachima Spechta z Ingenieur- und Sachverständigen-Büro IBS Specht w westfalskim Schalksmühle.

Prace rusztowaniowe można było podzielić na dwie fazy, zarówno pod względem przestrzennym, jak i czasowym. Faza 1 budowy: wielki piec B, od 2011 do 2012 roku, a następnie piec A z okresem remontu od 2012 do 2013 roku. Rusztowanie dostarczono w celu odnowienia pieców i usunięcia rdzy. Szczególnie zardzewiałe części musiały zostać całkowicie wymienione. Koncepcja kolorystyczna austriackiego projektanta Ingo Maurera przewidywała pokrycie dużych fragmentów pieców szarym kolorem, chroniąc je w ten sposób przed korozją, podczas gdy np. kotły otrzymałyby bezbarwny lakier, aby zachować rdzawy charakter zabytków.

Wielkie piece są bardzo kanciastymi obiektami o zróżnicowanych możliwościach zakotwienia i podparcia. Duże, gładkie powierzchnie są tu luksusem. W związku z tym głównym zadaniem podczas budowania rusztowania było maksymalne zbliżenie się do obiektu. Odległość między rusztowaniem a konstrukcją zaplanowano tak, aby była jak najmniejsza. W liczbach oznaczało to prześwit poziomy od 75 cm do 225 cm, w zależności od warunków konstrukcyjnych. W pionie rusztowanie musiało znajdować się zaledwie 15 cm od powierzchni obiektu. Wszystkie kondygnacje rusztowania musiały zostać wzniesione na tej samej wysokości. Ponadto całe rusztowanie musiało spełniać wymogi dotyczące obudów z folii termokurczliwej – i to aż do wysokości 95 metrów. W tym celu firma BSB zaplanowała ukształtowanie zewnętrznego konturu rusztowania za pomocą prostych figur geometrycznych. W ten sposób można znacznie uprościć proces obkurczania i stworzyć całkowicie pyłoszczelne i wodoszczelne środowisko pracy. Wspólnie z Echo-Location firma BSB zaangażowała do projektu duże ilości materiałów rusztowaniowych, które obejmowały prawie cały asortyment producenta rusztowań Scafom-rux. BSB zaplanowała około 31.000 m² rusztowania elewacyjnego, częściowo w formie klatki, tylko dla wielkiego pieca B. W jego przypadku miała pozostać jedynie sylwetka obiektu. Druga faza wymagała jeszcze większej ilości rusztowań. Do każdego zakamarka obiektu trzeba było dotrzeć z rusztowania: Zastosowano 25.000 m² rusztowań elewacyjnych i dodatkowo 60.000 m³ rusztowań klatkowych. Oprócz rusztowań modułowych Scafom-rux Ringscaff i Variant, firma z Schmölln postawiła na rusztowania elewacyjne Super 65, a zwłaszcza na system elewacyjny Super 100. Ten materiał o wygodnej szerokości ramy jest idealny do szybkiego tworzenia podstawowej konstrukcji wokół złożonego budynku.

Jest to ważny warunek wstępny dla montażu folii termokurczliwej i stopniowego zbliżania się do konstrukcji remontowanego budynku poprzez zastosowanie różnych bezsystemowych komponentów z rodziny produktów Scafom-rux. W szczególności zastosowano liczne konstrukcje specjalne – głównie z rur stalowych i dźwigarów kratowych o wysokości montażowej 450 cm. Było to ponownie bardzo ważne ze względu na bardzo zaawansowany stan korozji w niektórych częściach pieca. Zdarzało się, że obiekt nie był już w stanie przejąć obciążeń wynikających z całkowicie obudowanego rusztowania.

Przykładem szczególnie pomysłowych rozwiązań było elektrycznie napędzane rusztowanie zawieszane (ruchome), które zostało zamontowane na dwóch górnych rurach gazowych pieca – oczywiście z oznakowaniem zgodności CE. Całą konstrukcję uzupełniło dopasowanie wież schodowych, z których można było dostać się na wszystkie poziomy. Bezpieczeństwo było zawsze najważniejszym priorytetem podczas realizacji projektu w Beval, dlatego peryferyjny pomost roboczy był zawsze pomostem wolnostojącym i zmontowanym na wysokość 4 metrów, aby chronić pracowników.

Do montażu rusztowań firmy montujące rusztowania zatrudniały na stałe dwie brygady liczące po 12 pracowników. Ekipy te miały do dyspozycji 5 podnośników Geda 500 Z/ZP oraz inne podnośniki 300 Z, a także wciągarki do pionowego transportu materiałów. Na niektórych odcinkach prace montażowe zostały przerwane na 3 do 5 tygodni, aby umożliwić przeprowadzenie prac remontowych. Inne przerwy wynikały z niesprzyjających warunków pogodowych w różnych porach roku. Śnieg, lód czy silny wiatr i deszcz wielokrotnie odcisnęły swoje piętno na czasie realizacji, zwłaszcza biorąc pod uwagę wysokość obiektu. Andreas Dölz: „Ze względu na napięte terminy określone w harmonogramie budowy, opóźnienia spowodowane np. pogodą musiały być nadrabiane własnymi metodami kompensacyjnymi i udokumentowane.”

Firma rusztowaniowa ze Schmölln z Jörgiem Franke i Siegfriedem Wagnerem przystępuje do takich projektów zawsze z dobrym planem i bardzo dobrze przygotowana. W przypadku projektu Esch-Belval opóźnienia mogły więc zostać nadrobione. Dzięki temu uroczystość inauguracyjna mogła się rozpocząć punktualnie 4 lipca 2014 r. z dwoma imponującymi wielkimi piecami w sercu „Miasta Nauki”.