Brama basztowa w Akwizgranie

Kompleksowe rusztowanie do renowacji dachu bramy basztowej w Akwizgranie

Pracownicy firmy rusztowaniowej Creutz z Akwizgranu dosłownie wbili się w dach bramy basztowej, niegdyś południowej bramy zewnętrznych murów miejskich wokół Akwizgranu. Zalicza się do największych zachowanych do dziś bram miejskich w Europie Zachodniej. Prace budowlane przy niej rozpoczęły się około 1257 roku, a jej budowa zakończyła się prawdopodobnie krótko po 1300 roku. Brama została bardzo zniszczona podczas II wojny światowej przez bombardowania i początkowo tylko prowizorycznie odrestaurowana. Dach w obecnej formie pochodzi dopiero z 1951 roku.

„Niezliczone przecieki w dachu krytym gontem, który nie wytrzymywał już trudnych warunków pogodowych, takich jak burze i deszcze, spowodowały konieczność przeprowadzenia kompleksowej renowacji”, twierdzi Engelbert Chaumet, kierownik projektu z miasta Akwizgran. Dlatego, aby zabezpieczyć i zachować konstrukcję dachu, już w kwietniu 2017 roku rozpoczęły się misterne prace renowacyjne. Rusztowanie potrzebne dekarzom do pracy na wysokości do 50 m miało obejmować całą bramę. Średniej wielkości przedsiębiorstwo Creutz z ponad 100-letnim doświadczeniem w dziedzinie rusztowań podjęło się tego zadania przy wsparciu firmy inżynierskiej Specht z Schalksmühle, która była odpowiedzialna za obliczenia statyczne dla poszczególnych sekcji rusztowań.

W związku z tym, jednym z największych wyzwań było ustawienie rusztowania na charakterystycznym dachu dwuspadowym. Według lidera projektu, firmy Chaumet, rusztowanie nie mogło być montowane bezpośrednio na dachu, ponieważ nie był on w stanie wytrzymać tak dużych obciążeń. Dlatego też w celu wykonania rusztowania wieżyczki wzniesiono początkowo wieże nośne z materiału elewacyjnego RUX-SUPER-100, na których można było ułożyć mosty kratowe ze stalowych dźwigarów kratowych o wysokości 700 mm. Zostały one następnie dodatkowo zamocowane nad kalenicą dachu dwuspadowego po lewej i prawej stronie wieżyczki. Rusztowanie do prac na wieżyczce zamontowano na tych mostach – podobnie jak rusztowanie elewacyjne SUPER od Scafom-rux z Hagen.

Rusztowanie połaci dachowych wykonano za pomocą specjalnej konstrukcji z rur stalowych. Na segmenty konstrukcji dachu z rusztowania elewacyjnego nałożono krótkie stalowe dźwigary kratowe 450, które następnie oparto na stropie konstrukcji w górnej kondygnacji za pomocą rur rusztowaniowych. Te rury wsporcze przebiły się przez konstrukcję dachu. Rusztowanie dachowe z rur rusztowaniowych i łączników wykonano na skierowanych do wewnątrz dźwigarach kratowych. Słupki dla tego rusztowania zostały zamontowane pod kątem odpowiadającym danemu nachyleniu dachu. W każdym węźle rusztowania do powierzchni dachu dociskane były kotwy dociskowe z obrotowych wsporników podstawy z drewnianym stężeniem rozkładającym obciążenie.

Podczas prac na powierzchni dachu można było poluzować poszczególne kotwy dociskowe, aby umożliwić wykonywanie prac do wiatru o sile 5. Po zakończeniu zmiany lub w przypadku wystąpienia siły wiatru przekraczającej 5 stopni w skali Beauforta, wszystkie kotwy musiały być ponownie mocno dokręcone. W obliczu złożoności tych rozwiązań technicznych, okrągłe rusztowanie i zakotwienie na dwóch wąskich bokach bramy wydawało się niemal dziecinnie proste. Aby zabezpieczyć teren przed spadającymi przedmiotami, zastosowano płachty i deski drewniane, które można było dopasować do kształtu budynku. Dodatkowo, wystające pomosty zwiększyły bezpieczeństwo pieszych i ruchu na ulicy biegnącej w pobliżu bramy masztowej. „Szczególnie bliskość ulicy utrudniała montaż, a kotwy mogliśmy umieścić tylko w określonych miejscach w spoinach muru”, mówi prezes Wolfgang Creutz. Imponujące 70-metrowe rusztowanie o wysokości 22 pięter pokazuje, że każde wyzwanie jest możliwe do pokonania. W ciągu 40 dni zamontowano około 140 ton rusztowań Scafom-rux.

Wszyscy zainteresowani zakładają, że prace konserwatorskie zostaną zakończone do zimy i brama basztowa znów będzie lśnić jak nowa punktualnie na Boże Narodzenie.